یکی از چالش‌های اصلی مالیات بر عایدی سرمایه، تعیین دقیق ارزش دارایی‌ها و زمان فروش آن‌هاست. همچنین، برخی افراد معتقدند که این مالیات می‌تواند مانع از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شود.
مالیات بر عایدی سرمایه یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالیاتی در بسیاری از کشورهاست که به عایدی حاصل از فروش دارایی‌ها مانند سهام، املاک و سایر سرمایه‌گذاری‌ها تعلق می‌گیرد.این نوع از مالیات به مالیاتی اطلاق می‌شود که بر روی سود حاصل از فروش دارایی‌ها وضع می‌شود. این مالیات معمولاً به‌صورت درصدی از عایدی خالص (تفاوت بین قیمت خرید و قیمت فروش) محاسبه می‌شود.
یکی از چالش‌های اصلی مالیات بر عایدی سرمایه، تعیین دقیق ارزش دارایی‌ها و زمان فروش آن‌هاست. همچنین، برخی افراد معتقدند که این مالیات می‌تواند مانع از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شود.
مالیات بر عایدی سرمایه در ایران
طرح مالیات بر عایدی سرمایه، که به عنوان مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی نیز شناخته می‌شود، یکی از طرح‌های مجلس یازدهم بود. این طرح به پیشنهاد محمدرضا پورابراهیمی و با محوریت کمیسیون اقتصادی و همکاری کمیسیون‌های برنامه و بودجه، صنایع و معادن، عمران و قضائی با شماره ثبت ۶۳ و امضای ۲۴ نماینده، پیش از تاریخ ۲۹ تیرماه ۱۳۹۹ در کمیسیون تخصصی مطرح شد. نهایتاً، مهدی طغیانی در اواخر مرداد ماه همان سال از تصویب کلیات این طرح خبر داد و اعلام کرد که کمیسیون اقتصادی برای بررسی جزئیات نیاز به مهلت بیشتری دارد.
نرخ مالیات بر عایدی سرمایه چقدر است؟
بر اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه، هر فردی که مسکن، خودرو، طلا، سکه یا ارز را در کمتر از یک سال خریداری کرده و قصد فروش آن را داشته باشد، ملزم به پرداخت مالیات طبق این طرح خواهد بود. در این طرح، خرید و فروش ملک در سال اول با ۶۰ درصد مالیات مواجه خواهد شد. همچنین، خرید و فروش سکه، طلا، ارز و خودرو در همان سال اول با ۳۰ درصد مالیات همراه خواهد بود.
فرمول محاسبه مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
مالیات بر عایدی سرمایه به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
مالیات بر عایدی سرمایه=(قیمت فروش−قیمت خرید)×نرخ مالیاتمالیات بر عایدی سرمایه=(قیمت فروش−قیمت خرید)×نرخ مالیات
قیمت فروش: قیمتی که دارایی در آن به فروش می‌رسد.
قیمت خرید: قیمت اولیه‌ای که دارایی با آن خریداری شده است.
نرخ مالیات: درصدی که بر اساس مدت زمان نگهداری دارایی و نوع آن تعیین می‌شود.
زمان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه خودرو
مهدی موحدی، سخنگوی سازمان امور مالیاتی، توضیح داد که شرایط مالیات بر عایدی سرمایه برای خودروها مشابه املاک است. بدین ترتیب، اگر فردی یک خودرو داشته باشد، از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. همچنین، سرپرست خانوار مجاز است دو خودرو داشته باشد و در صورت فروش آنها، از مالیات معاف خواهد شد.
موحدی افزود: اگر سرپرست خانوار خودرویی برای اعضای خانواده‌اش تهیه کند، مشمول مالیات نخواهد شد. همچنین، اگر فردی تعداد زیادی خودرو خریداری کند و آنها را نفروشد، باز هم مشمول مالیات نخواهد بود. تبدیل یک خودرو به احسن در یک دوره تملک نیز مشمول مالیات نیست، به شرطی که این تبدیل مطابق با قوانین مربوطه انجام شود.
وی افزود: در بخش خودرو نیز مشابه املاک، یک دوره تنفس سه‌ساله برای اجرای قانون در نظر گرفته شده است. به گفته موحدی، در قانون مالیات بر عایدی سرمایه به‌قدری معافیت‌های مالیاتی لحاظ شده که تنها گروه محدودی از جامعه مشمول پرداخت این مالیات خواهند بود. در حال حاضر، با توجه به اختلاف زیاد بین قیمت کارخانه و بازار خودروها، رانت و واسطه‌گری در این بازار مشهود است و برخی معتقدند که قانون مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند به تعدیل این وضعیت کمک کند.
مالیات بر عایدی طلا و ارز
برای نگهداری طلا و ارز کمتر از یک سال، مالیات ۳۰ درصدی بر آن اعمال خواهد شد. اگر دارایی بین یک تا دو سال نگهداری شود، مالیات به ۲۰ درصد کاهش می‌یابد، و در صورتی که بیش از دو سال حفظ شود، مالیات به ۱۰ درصد خواهد رسید. همچنین، شخص حقیقی بالای ۱۸ سال که میزان فروش او معادل با ۲۰۰ گرم طلا ۱۸ عیار باشد، از مالیات بر عایدی سرمایه معاف خواهد بود. این معافیت تا سقف مذکور است و شرط آن این است که شخص در پنج سال گذشته از این معافیت استفاده نکرده باشد. همچنین، افرادی که کمتر از ۲۰۰۰ یورو (معادل ۲۴۰۰ دلار) داشته باشند، از پرداخت این مالیات معاف خواهند بود.
چه مشاغلی مالیات نمی‌دهند؟
طبق ماده ۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم، کشاورزان از پرداخت مالیات معاف هستند و این معافیت شامل انواع رسته‌ها از جمله دامپروری و زنبورداری نیز می‌شود. همچنین، برخی از معافیت‌ها شامل پایه‌های مالیاتی هستند که از آن جمله می‌توان به سود بانکی اشاره کرد. برای این قانون، یک دوره تنفس سه‌ساله در نظر گرفته شده است.
پیامد های مالیات بر عایدی سرمایه
به‌زعم صاحب‌نظران، مالیات بر عایدی سرمایه ممکن است انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش دهد. این طرح می‌تواند موجب شود که سرمایه‌گذاران تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی مانند مسکن داشته باشند و به جای آن، سرمایه خود را به بازارهای دیگر یا کشورهای دیگر منتقل کنند. به‌عنوان مثال، در سال‌های اخیر، آمار خرید خانه توسط ایرانیان در ترکیه رشد قابل توجهی داشته است.
از سوی دیگر، مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند رفتار سرمایه‌گذاران را تغییر داده و آنها را به سمت دارایی‌هایی مانند سهام سوق دهد. هرچند این تغییر ممکن است از جهاتی مثبت باشد، اما نگرانی‌هایی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه تزریق این منابع به بازارهای مالی می‌تواند منجر به بی‌ثباتی آنها شود.
سیاوش غیبی پور، کارشناس اقتصادی و امور مالیاتی در همین ارتباط به گسترش نیوز گفت:قانون مالیات بر عایدی سرمایه برای طلا، ملک، ارز و خودرو و.. تبیین شده است. این موضوع می‌تواند فشار بر اقشار حقوق بگیر را تا حدی کاهش دهد و جایگزین خوبی برای شرایط فعلی باشد.با این حال، باید توجه داشت که اگر این قانون به درستی و به خوبی اجرا نشود، می‌تواند موجب نارضایتی و اعتراض گردد. بنابراین، اجرای صحیح و کارآمد این قانون امری ضروری است.مشروح این گفتگو را می توانید در اینجا بخوانید.
در نهایت، کارشناسان توصیه می‌کنند که مجلس و دولت باید با مشاوره از تخصص‌های مربوطه، مزایا و معایب این طرح را به‌خوبی ارزیابی کرده و سپس تصمیم‌گیری کنند.
سیاست های جدید مالیاتی
سال گذشته، دولت سیاست‌های مالیاتی خود را تغییر داد و به‌طور جدی‌تری آنها را اجرا کرد. دولت سیزدهم به دنبال سوق دادن کشور به سمت مالیات‌محوری بود. در این مسیر، با چالش‌هایی از جمله اعتراض و اعتصاب برخی از اصناف مواجه شد!
با این حال، با مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری و انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور، باید منتظر ماند و دید که دولت آینده چه سیاست‌هایی را در زمینه مالیات‌ستانی پیاده‌سازی و اجرا خواهد کرد.
- نویسنده: گسترش نیوز
