تحولات ژئوپلیتیکی اخیر در ونزوئلا و روسیه در روزهای گذشته قیمت نفت را بالا و پایین کرده است، اما مازاد عرضه گسترده، ذخایر شناور بیسابقه و چشمانداز اشباع بازار جهانی نفت مانع از جهش پایدار قیمتها شده و نفت برنت را در حوالی ۶۰ دلار نگه داشته است.
به گزارش اقتصادآنلاین، تحولات ژئوپلیتیکی در روزهای اخیر قیمت نفت را در هر دو جهت جابهجا کرده است. با این حال، این نوسانات صعودی یا نزولی کوتاهمدت بوده و شدت آنها بسیار کمتر از حالتی است که بازار نفت با کمبود عرضه یا تعادل مواجه میبود.
اما مازاد عرضهای که بازار از آن هراس داشت، اکنون بالفعل شده است؛ موضوعی که در انباشت بزرگترین حجم نفت در ذخایر شناور از زمان سال همهگیری ۲۰۲۰ نمایان است، سالی که سقوط تقاضا به افزایش چشمگیر ذخایر هم در خشکی و هم در نفتکشهای مستقر در دریا انجامید.
بازار اشباع نفت و محدود شدن واکنش قیمتها
بازاری که بهخوبی تأمین شده و قیمت نفت برنت بهسختی سطح ۶۰ دلار در هر بشکه را حفظ کرده است، اجازه نداده با تشدید محاصره و توقیف نفتکشهای حامل نفت به مقصد یا از مبدأ ونزوئلا توسط ایالات متحده در هفته گذشته، قیمتها جهش قابلتوجهی داشته باشند.
بازار نزولی نفت، همراه با انتظار ثبت مازاد عرضهای نزدیک به رکورد در ابتدای سال آینده، بهاحتمال زیاد به دولت ترامپ «مهمات» بیشتری داده است تا سیاست محاصره دریایی علیه ونزوئلا را دنبال کند؛ سیاستی که با اتکا به قیمتهای پایین نفت و چشمانداز افت بیشتر قراردادهای آتی نفت خام در نتیجه عرضه فراوان، با اطمینان بیشتری پیگیری میشود.
اثر محدود تشدید محاصره ونزوئلا بر بازار
هر بار که محاصره تشدید شده و به توقیف یک نفتکش مرتبط با ونزوئلا منجر میشود، قیمت نفت افزایش مییابد، اما این افزایش محدود است، زیرا مازاد عرضه در بازار اثر شوک را خنثی میکند.
برای نمونه، قیمت نفت در معاملات ابتدایی روز دوشنبه در بازار آسیا افزایش یافت، آن هم پس از آنکه ایالات متحده هدفگیری نفتکشها در سواحل ونزوئلا را تشدید کرد؛ اقدامی که شامل توقیف دومین نفتکش و تعقیب یک نفتکش سوم بود. با این حال، این افزایش قیمت کمتر از یک درصد بود، زیرا مازاد عرضه همچنان مانع رشد بیشتر قیمتها میشود.
نقش روسیه و مذاکرات صلح اوکراین
ونزوئلا تنها عامل غیرقابلپیشبینی این روزهای بازار و حتی اوایل سال ۲۰۲۶ نیست. عرضه نفت روسیه نیز بسته به پیشرفت یا عدم پیشرفت مذاکرات صلح برای پایان دادن به جنگ اوکراین، میتواند قیمتها را در هر دو جهت جابهجا کند.
نشانههای پیشرفت در مذاکرات در اوایل هفته گذشته باعث سقوط قیمت نفت شد. اما دو روز بعد، گزارشهایی مبنی بر آمادهسازی ایالات متحده برای اعمال موجی از تحریمهای جدید علیه روسیه در صورت رد توافق صلح از سوی ولادیمیر پوتین، بار دیگر قیمت نفت را افزایش داد.
تحریمهای روسیه و ریسک عرضه جهانی
وارن پترسون و اوا مانتی، استراتژیستهای کالایی بانک ING، هفته گذشته اعلام کردند: «تشدید تحریمها علیه بخش انرژی روسیه، در صورتی که رئیسجمهور پوتین با توافق صلح با اوکراین موافقت نکند، ریسک بزرگتری را برای عرضه در بازار ایجاد میکند.»
آنها افزودند: «با توجه به چشمانداز مازاد عرضه و معامله شدن نفت برنت در حوالی ۶۰ دلار در هر بشکه، ترامپ فضای بیشتری برای تهاجمیتر عمل کردن در زمینه تحریمها دارد.»
با این حال، یک توافق صلح احتمالی در نهایت به کاهش تحریمها علیه روسیه منجر خواهد شد و روند افزایش عرضه جهانی را تسریع میکند.
ذخایر شناور و سرنوشت نفت روسیه
در حال حاضر، بخشی از حجم عظیم نفت ذخیرهشده در مخازن شناور – که بر اساس دادههای شرکتهای رهگیری کشتیها حدود ۱.۳ تا ۱.۴ میلیارد بشکه برآورد میشود – شامل نفت خام روسیه است؛ نفتی که خریداران پس از تحریم شرکتهای بزرگ تولیدکننده و صادرکننده روسیه، یعنی روسنفت و لوکاویل، از سوی ایالات متحده، همچنان در پذیرش آن تردید دارند.
به گفته ران بوسو، ستوننویس خبرگزاری رویترز، این بشکههای سرگردان نفت روسیه در نهایت خریداران خود را خواهند یافت؛ عمدتاً در چین و تا حدی نیز در هند.
ونزوئلا، کاهش تولید و محاسبات واشنگتن
در سواحل ونزوئلا، در بدبینانهترین سناریو برای عرضه نفت خام این کشور، با اعمال محدودیتهای بیشتر و کمبود مواد رقیقکننده برای تسهیل جریان نفت سنگین جهت صادرات، ونزوئلا ممکن است تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز از تولید نفت خود را از دست بدهد؛ رقمی که بر اساس برآوردهای رویترز مطرح شده است.
این واقعیت که ایالات متحده میتواند عرضه نفت ونزوئلا را – بهجز محمولههای شرکت شورون که مجوز انتقال نفت خام به آمریکا را دارند – از بازار حذف کند، نشان میدهد دولت ترامپ به اندازه کافی اطمینان دارد که میتواند بدون ایجاد جهشهای بزرگ در قیمت بنزین در آمریکا، فشار بر ونزوئلا را ادامه دهد. همین منطق در مورد روسیه نیز صادق است؛ جایی که بازارِ مملو از عرضه میتواند به آمریکا اجازه دهد، در صورت تمایل، تحریمهای سختگیرانهتری علیه روسیه اعمال کند.
چشمانداز قیمت نفت در سایه مازاد عرضه
ژئوپلیتیک، با تحولات مربوط به ونزوئلا و روسیه، در هفتههای آینده قیمت نفت را جابهجا خواهد کرد. اما تاکنون به نظر میرسد بزرگترین محرک بازار، مازاد عرضه باشد؛ عاملی که اثر تحریمها و محاصرهها را تعدیل کرده و قیمت نفت برنت را در حدود ۶۰ دلار در هر بشکه نگه داشته است. تحلیلگران انتظار دارند قراردادهای آتی نفت خام در سال آینده، در شرایط عرضه فراوان و تقاضای فصلی ضعیفتر در سهماهه نخست سال ۲۰۲۶، بهطور میانگین در سطح ۶۰ دلار یا کمتر از آن معامله شود.
منبع: Oilprice
- نویسنده: اقتصاد آنلاین
