درگیری ادامه‌دار بین حماس و اسرائیل تاکنون خلل بزرگی در جریان جهانی نفت ایجاد نکرده است. کارشناسان اکنون هشدار می‌دهند که در صورت وقوع جنگ در امتداد مرز شمالی اسرائیل با لبنان و درگیر شدن ایران، ممکن است «تخریب شدید جو سرمایه‌گذاری» و همچنین اختلالات جدی در جریان انرژی رخ دهد.
اقتصادآنلاین-آرش نصیری؛ درگیری ادامه‌دار در خاورمیانه میان اسرائیل و گروه حماس که مستقر در غزه است، تا کنون که دقیقاً یک ماه از حملات مرگبار حماس به اسرائیل می‌گذرد تأثیر قابل توجهی بر جریان نفت و گاز منطقه نداشته است. با این حال، خطر گسترش سریع جنگ و تبدیل شدن آن به یک درگیری منطقه‌ای همچنان بالاست، زیرا حزب‌الله لبنان مکرراً به اسرائیل درباره تشدید تنش هشدار می‌دهد، حتی زمانی که اسرائیل ادعا می‌کند نوار غزه را به دو نیم کرده و شهر غزه را محاصره کرده است.
کارشناسان اکنون هشدار می‌دهند که در صورت وقوع جنگ در امتداد مرز شمالی اسرائیل با لبنان و درگیر شدن ایران، ممکن است «تخریب شدید جو سرمایه‌گذاری» و همچنین اختلالات جدی در جریان انرژی رخ دهد. یکی از زیرساخت‌های حیاتی انرژی که در معرض تهدید قرار دارد، خط لوله گاز عرب (AGP) است. حمل و نقل گاز از طریق AGP – که مصر را به اردن متصل می‌کند – در گذشته به دلیل حملات در شبه جزیره سینا مختل شده است. طبق گزارش‌ها AGP دارای ظرفیت ۲۳۴ میلیارد فوت مکعب در سال (۶۴۰ میلیون فوت مکعب در روز) است.
اختلال در جریان گاز AGP بیشترین آسیب را به اردن وارد می‌کند زیرا این کشور بیش از ۹۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را وارد می‌کند و متکی به تحویل گاز از طریق اسرائیل و مصر است. اردن خانه جمعیت زیادی از فلسطینیان است و حملات به غزه باعث تشدید تنش‌ها و ناآرامی‌های اجتماعی در این کشور شده است. AGP در حال حاضر سالانه ۴۴ میلیارد مکعب گاز طبیعی از مصر به اردن ارسال می‌کند.
اما اردن تنها کشوری نیست که در صورت قطع جریان گاز AGP با مشکل مواجه می‌شود. مصر برای تأمین بخشی از تقاضای داخلی خود به ویژه در فصل سرما و همچنین برای صادرات مجدد که به منبع مهمی برای ارزهای خارجی کمیاب این کشور تبدیل شده است، به واردات گاز اسرائیل متکی است. در واقع، این یک سناریوی فرضی نیست: تولیدات اسرائیل در میدان گازی تامار شرکت شورون در ۹ اکتبر، اندکی پس از آغاز جنگ با حماس، به حالت تعلیق درآمد. اسرائیل به جای خط لوله مستقیم زیردریایی به مصر، عرضه را از طریق یک خط لوله در اردن هدایت کرد.
بدیهی است که تعطیلی میدان گازی تامار به خزانه اسرائیل آسیب وارد کرده است. اسرائیل، دومین تولیدکننده گاز طبیعی در شرق مدیترانه پس از مصر، از زمان شروع جنگ، ۷۰ درصد کمتر گاز طبیعی را با هزینه حدود ۲۰۰ میلیون دلار در ماه صادر کرده است.
پروژه‌های انرژی در برزخ
در سطح کلان‌تر چندین پروژه انرژی در منطقه با شروع جنگ با تأخیر یا لغو مواجه شده‌اند.
ماه گذشته، شرکت چندملیتی نفت و گاز بریتانیا به سرمایه گذاران اطمینان داد که قرارداد ۲ میلیارد دلاری آن با شرکت ملی نفت ابوظبی (ادناک) برای خرید مشترک ۵۰ درصد از سهام تولیدکننده گاز اسرائیلی نیومد انرژی با وجود جنگ مداوم اسرائیل با حماس در غزه، همچنان در مسیر خود قرار دارد. ایزابل دوتزنرات، رئیس بخش گاز و انرژی کم کربن بی‌پی به سهامداران این شرکت در دنور گفت که آنها به این معامله «بسیار خوشبین هستند.» طبق گزارش‌ها، این دو شرکت در حال بررسی این هستند که آیا پیشنهاد اولیه خود را بهبود بخشند یا خیر. اما این اطمینان لزوماً به این معنا نیست که معامله نزدیک به قطعیت است.
این معامله پس از آن زیر سوال رفت که یک هیئت مستقل منصوب شده توسط نیومد توصیه کرد که قیمت درخواستی را ۱۰٪ – ۱۲٪ یا تا ۲۵۰ میلیون دلار افزایش دهد، که با توجه به اینکه شرکت در حال حاضر دارای ارزش بازار ۲٫۹ میلیارد دلاری و ۸۷ میلیون دلار نقدی است، اما ۱٫۷۳ میلیارد دلار بدهی دارد، ممکن است زیاد به نظر برسد.
در همین حال، گزارش‌هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه مدیران بی‌پی و ادناک پیش‌بینی می‌کنند تا زمانی که وضعیت سیاسی بهبود یابد، این توافق به تأخیر بیفتد. کارشناسان نگران هستند که افزایش تلفات غیرنظامیان ممکن است از نظر سیاسی فضا را برای ادامه کار شرکت‌ها غیرقابل تحمل کند، به طوری که طبق گزارش‌ها، تعداد کشته‌ها در غزه بیش از ۱۰۰۰۰ نفر است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، یک دولت اضطراری برای پیشبرد جنگ علیه حماس تشکیل داده است و وزیر دفاع وی نیز قول داده است که این گروه شبه نظامی را «از روی زمین» محو کند.
نیومد و دو شریک آن میدان گاز طبیعی لویاتان را در استان حوضه لوانت در سال ۲۰۱۰ کشف کردند. این میدان گازی در مرزهای دریایی اسرائیل، لبنان، فلسطین، جمهوری قبرس و جمهوری ترک قبرس شمالی قرار گرفته است. لویاتان با ۲۲٫۹ تریلیون فوت مکعب گاز قابل بازیافت، بزرگترین مخزن گاز طبیعی در دریای مدیترانه و یکی از بزرگترین دارایی‌های تولید کننده در منطقه است.
بریتیش پترولیوم در یک چرخش عجیب و ناگهانی، با آخرین موج نتایج ضعیف خود به مرکز گمانه‌زنی‌ها برای تصاحب تبدیل شده است که آن را در موج کنونی ادغام در بخش نفت و گاز آسیب پذیر نشان می‌دهد. با این حال، این شرکت این شایعات را رد کرده است و مدیر عامل موقت موری آچینکلاس به فایننشال تایمز گفت: «من احساس نمی‌کنم آسیب‌پذیر باشیم، در واقع، کاملاً مطمئن هستم.»
پروژه جستجوی گاز لبنان در خطر است
اما نیومد تنها پروژه انرژی نیست که احتمالاً توسط جنگ اسرائیل و حماس مختل می‌شود. در ماه اوت، گروه انرژی فرانسوی توتال اولین دکل حفاری را در محل خود در دریای مدیترانه در سواحل لبنان در نزدیکی مرز اسرائیل با کشوری که به دنبال آغاز عملیات جستجو برای گاز است، راه اندازی کرد. این کشور دچار کمبود نقدینگی امیدوار است که فروش گاز در آینده بتواند به کشور کمک کند تا از بحران مالی عمیق خود خارج شود، زیرا ارز محلی بیش از ۹۸ درصد از ارزش خود را از دست داده است.
توتال در بیانیه‌ای گفت: «ورود این تجهیزات گام مهمی در آماده سازی حفاری چاه اکتشافی در بلوک ۹ است.» توتال رهبری کنسرسیومی از شرکت‌های انرژی را بر عهده دارد که روی پروژه فراساحلی کار می‌کنند، که شامل غول نفت و گاز ایتالیایی انی اس.پی.ای و همچنین شرکت دولتی قطر انرژی است.
عملیات حفاری پس از توافق مهمی با میانجیگری ایالات متحده در سال گذشته انجام شد که بر اساس آن لبنان و اسرائیل برای اولین بار مرز دریایی ایجاد کردند. در ماه مه، ولید فیاض، وزیر انرژی لبنان گفت که آنها امیدوارند تا پایان سال جاری مشخص کنند که آیا بلوک اکتشافی دارای ذخایر گاز قابل بازیافت است یا خیر.
جنگ به احتمال زیاد همکاری بین دو کشور را تقریباً غیرممکن می‌کند، زیرا لبنان خانه دشمن سرسخت اسرائیل، حزب الله است. اسرائیل در پاسخ به حملات موشکی حزب الله، شهرهای جنوبی لبنان را گلوله باران می‌کند.
- نویسنده: اقتصاد آنلاین
