متوسط حقوق خالص ماهانه در امارات متحده عربی بر اساس فهرست مجله آمریکایی، ۳۶۶۳ دلار بوده است که از همه کشورهای عربی منطقه پیشی گرفته است.
به تازگی مجله آمریکایی “CEO World” فهرستی از کشورهای عربی منطقه را منتشر کرده است که بر اساس آن، امارات متحده عربی از نظر میانگین حقوق ماهانه در صدر این فهرست قرار دارد . متوسط حقوق خالص ماهانه در امارات متحده عربی بر اساس این فهرست، ۳۶۶۳ دلار بوده است که از همه کشورهای عربی منطقه پیشی گرفته است.
در رتبه دوم کشورهای عربی منطقه، قطر با میانگین حقوق ماهانه ۳۱۶۸ دلار قرار دارد و پس از آن عربستان سعودی با میانگین ۱۸۸۸ دلار در رتبه‌های سوم قرار دارد.
حقوق‌هایی ۱۰ برابر بیشتر از ایران
نبود تناسب بین سختی کار و دستمزد کارگران نفتی باعث شده بسیاری از نیروهای متخصص این صنعت به کشورهای حاشیه خلیج فارس مهاجرت کنند. گفته شده حداقل حقوق کارگران نفتی کشورهای همسایه بیش از مدیران ایرانی است.
هرچند وقت یک‌بار خبر اعتراض کارگران یکی از بخش‌های فعال در صنعت نفت به صدا در می‌آید. یک‌بار صحبت از تجمع کارگران شرکت فرآب در پتروشیمی اصفهان است و روز دیگر کارگران پیمانکاری پتروشیمی شرکت ارغوان‌گستر ایلام، پتروشیمی دماوند، نفت و گاز گچساران دست به اعتراض به نحوه پرداخت حقوق و دستمزد خود می‌زنند اما اعتراضات به همین چند مورد ختم نشده است. کارگران پروژه‌ای سایت‌های ۱، ۲ و ۳ پتروپالایش، شرکت‌های پایندان، اکسیر صنعت و IPMI در فاز۱۴ کنگان، کارگران پیمانکاری شرکت کیان‌سازه، کارگران پیمانکاری پارس‌جنوبی از دیگر بخش‌هایی بودند که طی ماه‌های گذشته کاسه صبرشان از بی‌عدالتی‌ها در پرداخت حقوق و مزایا لبریز شده بود.
شرایط بد پرداختی به کارگران نفت حالا این صنعت را با معضل کمبود نیروی انسانی مواجه کرده است. تمایل به کار کردن در پروژه‌های نفتی به شدت کاهش پیدا کرده و بسیاری هم مهاجرت به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دریافت حقوق‌ها و مزایای مناسب را ترجیح می‌دهند. آن‌گونه که هدایت خادمی، رییس انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز به بازار می‌گوید: حداقل حقوق دریافتی کارگران نفتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورهای نفتخیز منطقه ۱۵۰۰دلار است. حال آنکه مدیر ارشد نفتی در کشور ما که به استخدام رسمی هم در آمده، حقوقش حدود ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰دلار است. به عبارت دیگر یک کارگر ساده نفتی در کشورهای همسایه دریافتی‌اش از مدیران ارشد و متخصص ایرانی هم بیشتر است.
حالا همزمان با شروع دولت چهاردهم زنگ خطر کمبود نیروی انسانی متخصص و حتی کارگران ساده در صنعت نفت به صدا درآمده است. دولتی که ادعا کرده به دنبال تعامل با دنیا بوده و توسعه اقتصادی را در گرو لغو تحریم‌ها می‌داند. همین مساله باعث شده نگرانی‌ها نسبت به وضعیت نیروی انسانی در کشور دوچندان شود.
محمد‌علی خطیبی، کارشناس حوزه انرژی در این‌باره می‌گوید: در حال حاضر شاهد هستیم که تعداد بالایی از متخصصان و حتی کارگران نفتی در حال مهاجرت به کشورهای همسایه هستند و همین مساله باعث شده پیمانکاران پروژه‌ها در جذب و تامین نیروی انسانی خود با چالش مواجه باشند.
او معتقد است که کمبود نیروی انسانی یکی از ۴چالش اصلی صنعت نفت است که رییس دولت چهاردهم باید فکری به حال آن کند، چراکه اگر قرار است کشور به رشد ۸درصدی اقتصاد دست پیدا کند، بدون توسعه صنعت نفت رسیدن به این هدف شدنی نیست.
قرار بود با تعیین سقف حقوق جلوی پرداخت حقوق‌های نجومی گرفته شود. حالا این قانون اما به چالشی در صنعت نفت تبدیل شده است. دیگر حقوق مصوب پرداختی از سوی زیرمجموعه‌های نفت تناسبی با سختی کار کارگران نفتی ندارد. دمای هوا در بسیاری از روزهای تابستان به بالای ۶۰درجه می‌رسد. در شرایط عادی هم تحمل این دما کار بسیار دشواری است حالا خود باید رطوبت ۹۰درجه‌ای را هم به این گرمی هوا اضافه کنید. یکی از کارگران با لباس‌های ضخیم، در نزدیکی تاسیسات و سازه‌هایی که خودشان کلی حرارت تولید می‌کنند، درحال جوشکاری است. گازهای فلر در هوا پخش هستند و نفس کشیدن هم حسابی سخت شده است. او که ۱۵سال سابقه کار در سکوهای نفتی را دارد، ماهانه چیزی حدود ۳۰میلیون تومان درآمد دارد.
به گفته خادمی، دریافتی برخی کارگران عملیاتی ساده در صنعت نفت ۱۵میلیون تومان حقوق در ماه دریافت می‌کنند. این میزان حقوق معادل ۲۵۰دلار است. حال آنکه دریافتی درآمد یک کارگر ساده نفتی در کشورهای همسایه حداقل ۶برابر این رقم است.
دریافتی متخصصان نفتی در کشورهای همسایه ۱۰برابر مدیران ارشد ایرانی
کارگران و متخصصان نفتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای همسایه ایران شرایط بسیار بهتری دارند و در برخی موارد دریافتی‌شان ۱۰برابر مدیران ارشد نفتی ایران است.
آرش نجفی، رییس کمیسیون انرژی ایران چندوقت پیش گفته بود که مدیر درجه‌یک ماهانه حدود ۱۷۰۰دلار حقوق دریافت می‌کند اما همین مدیر ارشد در معمولی‌ترین شرکت‌های دنیا ۵هزار دلار حقوق دریافت می‌کند.
ناصر عاشوری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی پالایش نفت از بروز چالش در برخی پالایشگاه‌ها در پی مهاجرت نیروهای متخصص خبر داده و گفت: تا پیش از این، مهندسان ما درخواست رفتن به خارج از کشور داشتند، اکنون افراد فنی و آچار به دست پالایشگاه‌ها نیز درخواست کار در کشورهای خارجی را دارند؛ به‌طوری که از کشورهای همسایه دعوت‌نامه برای کارگران ماهر پالایشگاه‌ها با حقوق ۶۰۰ تا ۷۰۰میلیون تومان در ماه ارسال می‌شود.
به گفته خادمی، رییس انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز، کارگران ساده نفتی که تخصص چندانی هم ندارند در کشورهای همسایه از مدیران ارشد و متخصص صنعت نفت درآمد بیشتری دارند.
او با بیان اینکه در حال حاضر درآمد یک کارگر ساده نفتی در کشورهای همسایه حدود ۱۵۰۰دلار است در حالی که مدیران ارشد ما ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰دلار درآمد دارند، ادامه داد: متخصصان این صنعت در کشورهای همسایه دست‌کم ۵هزار دلار در ماه حقوق دریافت می‌کنند. در برخی موارد دستمزد آنها به ۱۰هزار دلار هم می‌رسد.
۴۰درصد دریافتی بیشتر رسمی‌ها در شرایط کاری یکسان
کارگران صنعت نفت رابطه کاری با وزارت نفت دارند. برخی از آنها نیروهای رسمی هستند و برخی دیگر نیروهای قراردادی، پیمانکاری و ارکان ثالث هستند. محمد عباسی از کارگران نفت است. او می‌گوید که هر شرکت پیمانکاری، هرجوری که خودش می‌دانست و تصمیم می‌گرفت، ساعت کاری تنظیم می‌کرد و حقوق می‌داد. این اختلاف حقوق‌ها باعث ایجاد نارضایتی در بسیاری از فعالان این صنعت شده است.
در بین فعالان صنعت نفت کارکنان رسمی شرایط بهتری را از نظر پرداختی‌ها دارند. به گفته عباسی، گاهی در یک رسته شغلی یکسان و شرایط کاری برابر، کارگران رسمی تا ۴۰درصد دریافتی بیشتری را نسبت به کارگران پیمانکاری و ارکان ثالث دریافت می‌کنند.
همیشه اما شرایط به نفع کارگران و کارمندان رسمی پروژه‌های نفتی نبوده است. رییس انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز می‌گوید: در سال‌های ۸۸ تا ۹۰ که بازار پروژه‌ها و طرح‌های نفتی داغ بود، شرکت‌ها و پیمانکاران خصوصی برای جذب نیروهای متخصص حقوق خوبی پرداخت می‌کردند. این حقوق‌ها به قدری جذاب بود که بسیاری از متخصصان و مدیران رسمی با ۲۰ تا ۲۵سال سابقه کار از کارهای دولتی و سمت‌های مدیریتی خود دست کشیده و جذب بخش خصوصی می‌شدند. در آن زمان در برخی موارد نیروهای بخش خصوصی تا دوبرابر بخش دولتی حقوق و مزایا پرداخت می‌کردند.
بسیاری امید دارند در دولت جدید سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در صنعت نفت کشور صورت گیرد اما نباید فراموش کرد که حتی ورود سرمایه‌های خارجی هم نمی‌تواند جای نیروهای متخصص ایرانی را پر کند و از حالا باید به دنبال حفظ و البته افزایش توانایی آنها بود.
منبع:
اقتصاد ۱۰۰
- نویسنده: گسترش نیوز
