طبق آمارها سالانه ۲۵میلیون تن پنبه در سراسر دنیا تولید می شود و کشورهایی همچون چین با تولید حدود ۶میلیون تن در صدر تولید قرار دارند و این رقم در ایران به ۷۵هزار تن می رسد.
بازار؛ گروه کشاورزی: پنبه یکی از محصولات کشاورزی مهم است که نقش قابل توجهی در درآمد کشاورزان و اقتصاد کلی کشورها ایفا می‌کند. به نحوی که تولید و فرآوری پنبه نیازمند نیروی کار قابل توجهی است و می‌تواند فرصت‌های شغلی زیادی ایجاد کند، به ویژه در مناطق روستایی. از سوی دیگر پنبه ماده اولیه اصلی در صنعت نساجی و تولید لباس است. این صنعت به طور مستقیم به تولید پنبه وابسته است و به اشتغال و توسعه اقتصادی کمک می‌کند. همچنین کشت پنبه می‌تواند به تنوع زراعی و افزایش تنوع محصولات کشاورزی در کشورها کمک کند.
چین؛ بزرگترین تولیدکننده پنبه در جهان
به طور کلی، تولید پنبه نه تنها به اقتصاد کشورها کمک می‌کند، بلکه تأثیرات اجتماعی و محیطی نیز دارد. این در حالی است که تولید پنبه در سال زراعی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ در دنیا به طور متوسط سالانه به حدود ۲۵ میلیون تن رسیده است. اما این میزان تولید در سال های مختلف ممکن است بسته به شرایط آب و هوایی و تقاضا نوسان داشته باشد و در این میان چین بزرگترین تولیدکننده پنبه در جهان، با تولیدی حدود ۶ میلیون تن در سال، است و پس از آن نیز کشورهایی همچون هند، ایالات متحده، پاکستان، برزیل قرار دارند.
در سال ۱۴۰۲ سطح زیر کشت پنبه در ایران چیزی حدود ۹۲ هزار هکتار بوده که حدود ۲۷۰ هزار تن وش برداشت و ۷۵ هزار تن الیاف تولید شده است
با این وجود در حوزه تولید پنبه ایران در رده های پایین تری قرار دارد به نحوی که به گفته قربان قربانی نصرآباد، رئیس مؤسسه تحقیقات پنبه کشور در سال ۱۴۰۲ سطح زیر کشت چیزی حدود ۹۲ هزار هکتار بوده که حدود ۲۷۰ هزار تن وش برداشت و ۷۵ هزار تن الیاف تولید شده است. این در حالی است که کشور سالانه نیازمند ۱۵۰ هزار تن الیاف است و لذا در سال‌هایی که نمی‌توانیم به این رقم برسیم مابقی الیاف مورد نیاز از خارج تهیه می‌شود.
علیرغم این می توان گفت: تولید پنبه در ایران به عنوان یک محصول استراتژیک، نقشی مهم در تأمین نیازهای داخلی و صنعت نساجی کشور دارد.
فروش جهانی پنبه به بیش از ۵۱.۸ میلیارد دلار رسید
نکته قابل تامل اینکه صادرات پنبه می‌تواند منبع درآمد ارزی برای کشورها باشد و در تقویت تراز تجاری کمک کند و لذا بازار پویایی نیز دارد. به طوری که داده های آماری نشان می دهد: فروش جهانی برای صادرات پنبه از همه کشورها در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۵۱.۸ میلیارد دلار بود. به این ترتیب این آمارها نشان دهنده این است که ارزش کلی صادرات پنبه به طور متوسط ۷.۸درصد برای همه کشورهای صادر کننده نسبت به پنج سال قبل یعنی در سال ۲۰۱۹ کاهش یافت، زمانی که محموله های پنبه در مجموع به ارزش ۵۶.۲ میلیارد دلار بود.
این در حالی است که طبق آمارها ارزش صادراتی پنبه در سال ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۲۲ که ارزش کل محموله های صادراتی ۶۳.۸میلیارد دلار بود حدود ۱۹ درصد کاهش یافته است. بنابراین می توان اینگونه گفت که ارزش بازار جهانی پنبه صادراتی روندی نزولی دارد.
گزارشات جهانی همچنین نشان می دهد: بزرگترین صادرکنندگان پنبه چین، ایالات متحده آمریکا، هند، برزیل و پاکستان هستند و در مجموع، این گروه قدرتمند از ارسال کنندگان پیشرو پنبه تقریباً سه پنجم (۵۹.۴ درصد) پنبه صادراتی جهانی را در سال ارائه می کنند.
سهم ۱۵کشور برتر از کل صادرات پنبه در جهان چقدر است؟
در واقع طبق آمارها چین با رقم زدن صادراتی به ارزش ۱۰.۷ میلیارد دلار سهمی حدود ۲۱ درصد از کل صادرات پنبه را در اختیار دارد. این در حالی است که صادرات ایالات متحده به عنوان دومین صادر کننده پنبه نیز سالانه به ارزش ۷.۳ میلیارد دلار است سهمی بیش از ۱۴درصد را داراست.
طبق آمارها هند نیز سالانه صادراتی به ارزش ۶.۵ میلیارد دلار رقم می زند و سهمی ۱۲.۵درصدی را به نام خود ثبت می کند. بر اساس گزارشات جهانی کشورهایی همچون «برزیل، پاکستان، ویتنام، استرالیا، ترکیه، ایتالیا، ازبکستان، آلمان، اسپانیا، مصر، بنین و اندونزی» نیز در رتبه چهارم تا پانزدهم صادرات پنبه از نظر ارزش صادراتی جای دارند. به این ترتیب ۱۵ کشور نامبرده در مجموعه بیش از ۸۴درصد از پنبه صادراتی را حمل می کنند.
سهم ۵۷درصدی صادرکنندگان آسیایی از بازار جهانی پنبه
از سوی دیگر از منظر قاره ای در حوزه ارزش صادراتی پنبه نیز تامین کنندگان مستقر در آسیا با ۵۷ درصد از کل صادرات جهانی، بالاترین سهم صادرات پنبه در سراسر جهان را دارند و کشورهای آمریکای شمالی، صادر کنندگان اروپا، کشورهای آمریکای لاتین و اقیانوسیه و آفریقا نیز در رده های بعدی قرار دارند.
چین، بنگلادش و ویتنام سه واردکننده عمده پنبه در سال زراعی ۲۰۲۳-۲۰۲۴
از سوی دیگر در حوزه واردات پنبه نیز در سال زراعی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ کشورهایی همچون چین، بنگلادش، ویتنام، ترکیه، پاکستان، اندونزی و هند» بیشترین واردات را به ثبت رسانده اند. به طوری که طبق آمارها در مدت نامبرده کشور چین ۳.۲میلیون تن پنبه وارد کرده است و بنگلادش نیز که دومین واردکننده بزرگ چنبه محسوب می شود وارداتی به میزان ۱.۶میلیون تن به ثبت رسانده است. از سوی دیگر ویتنام با رقم زدن وارداتی به میزان ۱.۴میلیون تن در جایگاه سوم جای گرفته است.
- نویسنده: تحلیل بازار
