اوضاع نابسامان سیاسی منطقه خاورمیانه و چشم انداز تداوم جنگ میان رژیم صهیونیستی و فلسطین، بیم گرانی نفت و رویای درآمدهای چند صد میلیارد دلاری از سوی ایران را در سر برخی از دولتمردان می پروراند؛ در حالیکه برخی اقتصاددان ها نگران عدد غیرواقعی نفت در بودجه ۱۴۰۳ هستند.
اقتصادآنلاین – احمدرضا مسعودی: افزایش ریسک‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه و خروج اقتصادهای برتر جهان از رکود، دورنمای قیمت نفت در بازارهای جهانی را افزایشی کرده و تحلیلگران اعتقاد دارند در صورت استمرار شرایط فعلی، طلای سیاه می تواند مشتریان بیشتری در سال آینده میلادی داشته باشد.
واقعیت آن است که اقتصاد ایران به دلیل تک محصولی بودن و اتکای بیش از حد به درآمد حاصل از نفت و مشتقات نفتی به صورت سنتی، از ناحیه افزایش موقت قیمت‌های جهانی می تواند در تدوین بودجه سال ۱۴۰۳ سیاستگذار را دچار خطای محاسباتی کند؛ چراکه هرساله درباره تحقق درآمدها با خوش‌بینی تصمیم گرفته می شود؛ در حالیکه به دلیل نوسانات قیمت نفت و شوک‌های سیاسی، به طور قطع دولت نمی تواند خوشبین باشد که به میزان پیش بینی شده، نفت بفروشد.
مروری بر آمار و ارقام درج شده در بودجه سال جاری کشور به خوبی نمایان می سازد که درآمدهای نفتی ۶۲۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است، به نحوی که در بودجه امسال، فرض بر این بوده که نفت با قیمت ۸۰ دلار و به میزان ۱.۵ میلیون بشکه فروخته شود، اما در بسیاری ماه‌های سال، قیمت فروش و میزان صادرات کمتر بوده است؛ به عبارتی دست کم، درآمدهای نفتی ۴۰ درصد بیش‌برآوردی دارد.
در همین خصوص مهدی پازوکی، اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار اقتصادآنلاین معتقد است: بر اساس گزارش‌های رسمی در ماه‌های گذشته، ۳۰ درصد از درآمدهای پیش‌بینی شده نفتی تحقق پیدا نکرده است، بنابراین ما شاهد این هستیم که هر ساله در تدوین بودجه های سنواتی، دولت و مجلس با خوش‌بینی مفرط، درآمدها را قطعی تصور می کنند؛ حال آنکه در طول سال، بسیاری از درآمدها و خصوصا درآمدهای نفتی، تحقق پیدا نمی کند و کسری بودجه رخ می دهد که در نهایت هم، ضرر آن به مردم می رسد.
این اقتصاددان افزود: نفت یک کالای سیاسی است و کشور ما هم به شدت از ناحیه تحولات بین الملل آسیب پذیر است؛ بنابراین دولت نباید تصور کند در سال آینده کار فروش نفت آسان خواهد بود؛ بلکه باید به صورت واقع‌بینانه به تحولات نگاه کند.
پازوکی با بیان اینکه متاسفانه دولت سیزدهم توسعه خواه نیست، گفت: ما با وضعیتی مواجه هستیم که اقتصاد در خدمت سیاست خارجی قرار گرفته؛ در حالیکه در همه جای دنیا سیاست خارجی در خدمت اقتصاد است؛ بنابراین با این شرایط، اقتصاد ایران محتاج درآمدهای نفتی باقی خواهد ماند؛ پس بهتر است حداقل در هنگام تهیه و تدوین بودجه، اعداد به شکل واقعی برآورد شود.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: در سال آینده، انتخابات آمریکا پیش رو خواهد بود و با توجه به اخباری که منتشر می شود، حتی دولت باید این احتمال را لحاظ کند که ممکن است ترامپ روی کار بیاید و تحریم‌ها تشدید شود؛ بنابراین اگر چنین اتفاقی رخ بدهد قطعا برخی آسان گیری‌های دولت بایدن در قبال صادرات نفت ایران هم، از میان خواهد رفت؛ پس حتما میزان فروش و قیمت نفت در بودجه ۱۴۰۳ با فرض همه احتمالات باید لحاظ شود.
- نویسنده: اقتصاد آنلاین
