گزارش‌ها حاکی از آن است که مقامات چینی در حال بررسی یک طرح پشتیبان برای تیک‌تاک هستند، چرا که دیوان عالی آمریکا احتمالاً نمی‌تواند این اپلیکیشن را از ممنوعیت در ایالات متحده نجات دهد. با نزدیک شدن به پایان گزینه‌های قانونی تیک‌تاک، چندین رسانه گزارش داده‌اند که چین در حال بررسی گزینه‌ای است که قبلاً گفته بود آن را نمی‌پذیرد: اجازه دادن به شرکت بایت‌دنس برای فروش این اپلیکیشن.
نکته جالب این است که چین ممکن است بخواهد از محبوب‌ترین میلیاردر دنیای فناوری نزد ترامپ، یعنی ایلان ماسک، به‌عنوان واسطه یا خریدار در این معامله استفاده کند. گزارش‌هایی از فایننشال تایمز، وال استریت ژورنال و بلومبرگ که همگی به منابع ناشناس استناد کرده‌اند، نشان می‌دهند که مقامات چینی حداقل در حال بررسی گزینه فروش هستند. مایکل هیوز، سخنگوی تیک‌تاک، این گزارش‌ها را «کاملاً ساختگی» خوانده است. سفارت چین در آمریکا و شرکت رسانه‌ای ماسک، X، به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ نداده‌اند.
علاقه‌مندان به خرید تیک‌تاک
افراد زیادی علاقه‌مند به خرید تیک‌تاک هستند؛ از جمله کوین اولری، یکی از سرمایه‌گذاران برنامه «شارک تنک» و یوتیوبر مشهور مستر بیست. مشکل، کمبود خریداران نیست—اگرچه خریداران بزرگی مانند متا و گوگل احتمالاً به دلیل ملاحظات ضدانحصار از این معامله منع خواهند شد—بلکه فروشندگان تمایلی به فروش نشان نمی‌دهند. گزارش‌های جدید حاکی از آن است که دولت چین که مدت‌ها اعلام کرده بود با فروش این اپلیکیشن موافق نیست، ممکن است اکنون نظر خود را تغییر داده باشد. حضور ایلان ماسک در این معامله، با توجه به روابطش با چین و ترامپ، از نظر استراتژیک منطقی به نظر می‌رسد.
چرا ماسک برای خرید تیک‌تاک گزینه مناسبی است؟
ماسک موقعیت منحصربه‌فردی برای ایفای نقش در این معامله دارد. او ارتباط مستقیمی با ترامپ دارد، از زمان خرید پلتفرم X اعلام کرده که قصد دارد آن را شبیه تیک‌تاک کند و تجربه زیادی در تعامل با مقامات چینی دارد (چرا که فروش‌های شرکت تسلا در چین بخش قابل‌توجهی از درآمد این شرکت را تشکیل می‌دهد). ماسک می‌تواند تیک‌تاک را با پلتفرم X و شرکت xAI (رقیب OpenAI که متعلق به خودش است) ترکیب کرده و یک پلتفرم تأثیرگذارتر بسازد. به‌عنوان ثروتمندترین مرد جهان، او همچنین به منابع مالی موردنیاز برای انجام این معامله دسترسی دارد.
لانگ له، استاد تجارت بین‌الملل در دانشگاه سانتا کلارا، به نشریه The Verge می‌گوید که چین ممکن است به یک توافق مشارکتی مشابه آنچه شرکت‌های خارجی در چین انجام می‌دهند، علاقه‌مند باشد. بر اساس قوانین آمریکا، یک اپلیکیشن می‌تواند تحت کنترل یک کشور خارجی قرار گیرد، اگر شخصی از آن کشور مالک حداقل ۲۰ درصد از سهام آن باشد.
او می‌گوید: «اگر قرار باشد نوعی همکاری مشترک انجام شود، ایلان ماسک گزینه‌ای ایده‌آل است، چرا که او به ترامپ نیز نزدیک است.» او افزود که دولت چین ممکن است قبلاً نیز احساس راحتی با ماسک داشته باشد. «داشتن شخصی مثل ماسک همچنان می‌تواند پیوندهایی بین آمریکا و چین در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایجاد کند، حتی با وجود اینکه در کل، روند جداسازی اقتصادی در حال انجام است.»
ملاحظات استراتژیک چین
چین ممکن است از فروش صرف‌نظر کند، اگر باور داشته باشد که آمریکا اجازه می‌دهد تیک‌تاک تحت مالکیت بایت‌دنس باقی بماند؛ به‌ویژه با توجه به نفوذ تیک‌تاک در سراسر جهان. بایت‌دنس یک قهرمان فناوری بومی و منبع افتخار ملی برای چین است، بنابراین ممکن است دولت این کشور تمایلی نداشته باشد با فروش این اپلیکیشن، اعتبار خود را خدشه‌دار کند. علاوه بر این، چین ممکن است ترجیح دهد که آمریکا فشارهای جهانی ناشی از ممنوعیت تیک‌تاک را متحمل شود، حتی اگر این امر به معنای از دست دادن یک بازار بزرگ برای تیک‌تاک باشد. وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، سال گذشته گفت که فروش اجباری یا ممنوعیت این اپلیکیشن «ناگزیر به ضرر ایالات متحده تمام خواهد شد.»
چالش‌های اقتصادی و مذاکرات با ترامپ
از سوی دیگر، چین قرار است با دولتی جدید و محافظه‌کار روبه‌رو شود؛ چرا که ترامپ هفته آینده سوگند ریاست‌جمهوری یاد خواهد کرد. او وعده تعرفه‌های سنگین بر واردات چین داده است که می‌تواند به اقتصاد این کشور آسیب برساند. اگر دولت چین به دنبال یک ابزار چانه‌زنی مؤثر با ترامپ و آمریکا باشد، ممکن است تیک‌تاک را مناسب این هدف بداند. با توجه به علاقه ترامپ به این اپلیکیشن، مقامات چینی این معامله را فرصتی برای همکاری با آمریکا می‌بینند؛ در حالی که انتظار مذاکرات سختی را در موضوعات دیگر با دولت ترامپ دارند.
عواقب ممنوعیت تیک‌تاک
اگر تیک‌تاک ممنوع شود، مشخص نیست کاربران چه زمانی این تأثیر را حس خواهند کرد. شرکت‌های اپل و گوگل باید این اپلیکیشن را از فروشگاه‌های خود حذف کرده و به‌روزرسانی آن را متوقف کنند. با این حال، اپلیکیشن همچنان روی دستگاه‌های کاربرانی که قبلاً آن را دانلود کرده‌اند، باقی خواهد ماند. شرکت اوراکل، که زیرساخت‌های ابری تیک‌تاک در آمریکا را ارائه می‌دهد، احتمالاً مجبور خواهد شد میزبانی داده‌های این اپلیکیشن را متوقف کند.
برخی کاربران می‌توانند همچنان از طریق شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) به تیک‌تاک دسترسی داشته باشند، اما این کار مشکلات اضافی ایجاد می‌کند. با وجود همه این‌ها، احتمال دارد مذاکرات برای معامله حتی پس از اعمال ممنوعیت ادامه یابد—که این ممنوعیت قرار است روز یکشنبه اعمال شود، مگر اینکه دیوان عالی آمریکا آن را متوقف کند. همچنین، احتمال اندکی وجود دارد که کنگره یا جو بایدن مهلت تعیین‌شده را تمدید کنند.
- نویسنده: استارتاپ ۳۶۰
