دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، می‌گوید نسبت به ایده مالکیت نیمی از این پلتفرم توسط میلیاردر حوزه فناوری «نظر بازی» دارد. ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی، ۷۵ روز دیگر به تیک‌تاک فرصت داده تا با قانونی که در صورت فروش نشدن، این اپ را ممنوع می‌کند، سازگار شود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، فرمان اجرایی‌ای را امضا کرده که به تیک‌تاک ۷۵ روز مهلت می‌دهد تا با قانونی که در صورت عدم فروش، این اپ را ممنوع می‌کند، هماهنگ شود. این پلتفرم رسانه اجتماعی چند روز پیش از شروع به کار ترامپ در آمریکا، به‌طور موقت غیرفعال شد؛ آن‌هم پس از آن که دیوان عالی، درخواست مالک چینی آن یعنی بایت‌دنس برای لغو این قانون را رد کرد. تیک‌تاک با یک پیام کوتاه که در آن از ترامپ بابت «تلاش‌هایش» تشکر شده بود، دوباره فعال شد.
آیا ترامپ ممنوعیت تیک‌تاک را لغو کرده است؟
فرمان اجرایی، دستوری است که از سوی رئیس‌جمهور صادر و از پشتوانه قانونی برخوردار است. اما فرمان ترامپ ممنوعیت را لغو نمی‌کند. در عوض به دادستان کل آمریکا می‌گوید فعلاً این قانون را اجرا نکند؛ حرکتی که کارشناسان انتظار داشتند نخستین اقدام او باشد. این کار برای دولت ترامپ فرصتی می‌خرد تا—به گفته خود فرمان—«مسیر درست اقدام» را تعیین کند.
ترامپ احتمال تبدیل‌شدن تیک‌تاک به یک سرمایه‌گذاری مشترک را مطرح کرده و به خبرنگاران گفته به دنبال شراکتی ۵۰-۵۰ میان «ایالات متحده» و بایت‌دنس است، هرچند جزئیات بیشتری دراین‌باره ارائه نکرده است. اما در حال حاضر، این فرمان وضعیتی را رقم می‌زند که رئیس‌جمهور را در تقابل مستقیم با رأی دیوان عالی قرار می‌دهد؛ نهادی که در ۱۷ ژانویه، قانون ممنوعیت تیک‌تاک را تأیید کرده بود. بر اساس این حکم، این ممنوعیت برای «جلوگیری از سوءاستفاده چین—به عنوان یک رقیب خارجی معرفی‌شده—از کنترل خود بر بایت‌دنس برای جمع‌آوری داده‌های شخصی کاربران آمریکایی تیک‌تاک» طراحی شده است.
از نظر فنی، حتی پس از پایان مهلت ۷۵ روزه، ترامپ می‌تواند همچنان اجازه دهد قانون به قوت خود باقی بماند اما به وزارت دادگستری دستور دهد آن را نادیده بگیرد. در این صورت، دولت عملاً به اپل و گوگل خواهد گفت که بابت اجازه به کاربران برای دانلود تیک‌تاک از سوی آنها مجازات نخواهند شد؛ به این معنی که قانون رسماً برقرار می‌ماند اما در عمل بی‌اثر خواهد شد. هنوز روشن نیست که در این شرایط، اپل و گوگل همچنان امکان دانلود تیک‌تاک را فراهم می‌کنند یا خیر.
آیا ایلان ماسک، مستربیست یا کوین اولری از «شارک تنک» می‌توانند تیک‌تاک را بخرند؟
بایت‌دنس مدت‌هاست تأکید می‌کند که این دارایی ارزشمندش فروشی نیست. با این حال، آیا ممکن است با روی‌کارآمدن رئیس‌جمهوری جدید این موضع تغییر کند؟ ترامپ هنگام امضای فرمان اجرایی گفته بود: «هر ثروتمندی که می‌شناسید، با من تماس گرفته» تا علاقه‌اش به تیک‌تاک را اعلام کند. او به دنبال راهکاری سازشی است که بیشتر با روح قانون سازگار باشد تا متن آن، و از ایده مالکیت مشترک تیک‌تاک صحبت کرده است.
او در یک کنفرانس خبری پیرامون هوش مصنوعی گفت: «می‌خواهم به یکی بگویم آن را بخرد و نیمی را به ایالات متحده بدهد، نیمی دیگر را هم خودش داشته باشد، و ما در عوض به شما مجوز می‌دهیم.» ترامپ افزود با «مالکان بزرگ» تیک‌تاک دیدار کرده و تأکید کرد اگر این اپ نتواند مجوز مطلوب او را بگیرد، «بی‌ارزش» خواهد بود اما در صورت دریافت مجوز فعالیت در آمریکا، ارزشش به «یک تریلیون دلار» خواهد رسید. او همچنین اعلام کرد که از فروش تیک‌تاک به لری الیسون، یکی از بنیان‌گذاران اوراکل، و نیز ایلان ماسک استقبال می‌کند و گفت: «مشکلی ندارم، اگر بخواهد آن را بخرد.»
پیش‌تر نام میلیاردر آمریکایی، فرانک مک‌کورت، و تاجر کانادایی، کوین اولری—که در برنامه «شارک تنک» (نسخه آمریکایی دراگونز دن) شناخته می‌شود—نیز به‌عنوان خریداران احتمالی تیک‌تاک مطرح شده بود. بزرگترین یوتیوبر جهان، جیمی دونالدسون مشهور به مستربیست، نیز مدعی است پس از اعلام علاقه اولیه‌اش در توییتر، تماس‌های متعددی از سوی سرمایه‌گذاران دریافت کرده و او هم می‌تواند گزینه خرید باشد. او هم‌اکنون بیش از ۳۰۰ میلیون مشترک در یوتیوب دارد. همچنین گفته می‌شود یک موتور جست‌وجوی آمریکایی به نام Perplexity AI پیشنهاد ادغام با تیک‌تاک را مطرح کرده است. در مارس ۲۰۲۴ نیز استیون منوچین، وزیر پیشین خزانه‌داری ترامپ، ابراز تمایل کرده بود گروهی را برای خرید تیک‌تاک تشکیل دهد، اما مشخص نیست هنوز هم در این مسیر تلاش می‌کند یا نه.
تکلیف اپ‌های جانبی تیک‌تاک، لیمون۸ و کپ‌کات چیست؟
تیک‌تاک تنها برنامه بایت‌دنس بود که بلافاصله در دسترس قرار گرفت—البته تنها برای کاربرانی که از قبل آن را نصب کرده بودند. این برنامه همچنان برای دانلود جدید از فروشگاه‌های اپ‌استور و گوگل‌پلی در دسترس نیست. دو اپ دیگر که همچنان قابل دسترسی نیستند، لیمون۸ است—یک شبکه اجتماعی که با پینترست مقایسه می‌شود—و کپ‌کات، که یک اپ ویرایش ویدئو است.
در همین حال، مارول اسنپ (Marvel Snap)، یک بازی کارتی دیجیتال که توسط یکی از زیرمجموعه‌های بایت‌دنس منتشر شده، پس از مدتی قطعی دوباره در دسترس قرار گرفته—اتفاقی که حتی توسعه‌دهنده آمریکایی آن، استودیوی Second Dinner، را نیز غافلگیر کرد.
کاربران تیک‌تاک در عوض می‌توانند از چه پلتفرم‌هایی استفاده کنند؟
تیک‌تاک می‌گوید ۱۷۰ میلیون کاربر آمریکایی دارد که در سال ۲۰۲۴ به طور میانگین روزانه ۵۱ دقیقه در این اپ سپری کرده‌اند. به گفته کارشناسان، اگر تلاش‌های ترامپ برای احیای کامل تیک‌تاک به نتیجه نرسد، رقبایی نظیر اینستاگرام ریلز و یوتیوب شورتز ممکن است از این فرصت بهره‌مند شوند. کاربران، آگهی‌دهندگان را نیز با خود می‌آورند و این برای آن پلتفرم‌ها می‌تواند یک مزیت مالی بزرگ باشد.
کلسی چیکرینگ، تحلیل‌گر شرکت پژوهش بازار Forrester، می‌گوید: «مدیران ارشد بازاریابی‌ای که با آنها صحبت کرده‌ایم تأیید کرده‌اند اگر دیگر نتوانند در تیک‌تاک تبلیغ کنند، بودجه تبلیغاتی‌شان را به متا و گوگل منتقل خواهند کرد.»
سایر برندگان بالقوه شامل توییچ هستند؛ پلتفرمی که به‌خاطر میزبانی از لایواستریم‌ها—یکی از قابلیت‌های محبوب تیک‌تاک—شهرت دارد. این سرویس بین گیمرها کاملاً شناخته‌شده است اما حالا محتوای خود را نیز گسترده‌تر کرده است. افزون بر این، پلتفرم‌های چینی دیگری مانند شیائوهونگ‌شو—که در میان کاربران آمریکایی به RedNote شهرت دارد—هم در آمریکا و بریتانیا رشد سریعی را تجربه کرده‌اند.
- نویسنده: استارتاپ ۳۶۰
