یکی از بهترین انتخاب‌ها برای این بخش از سرمایه‌گذاران، استفاده از صندوق‌های درآمد ثابت است. این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های کم ریسک مانند سپرده بانکی، اوراق مشارکت، اجاره، اخزا و… می‌توانند امکان بهره‌بردن از بازده ثابت را برای سرمایه‌گذاران خود فراهم آورند. در ادامه این مقاله به معرفی صندوق‌های درآمد ثابت پرداخته و مزایا و معایب آنها بیان می‌شود.
صندوق درآمد ثابت چیست؟
صندوق‌های درآمد ثابت(Fixed Income) که در بازار سرمایه ایران فعال هستند با هدف ارائه بازدهی مشخص به سرمایه گذاران ایجاد شده‌اند. این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری در اوراق درآمد ثابت در بازار بدهی فعالیت دارند و در تلاش هستند تا بازدهی بالاتری نسبت به بازدهی سپرده‌گذاری در بانکها ایجاد کنند.
صندوق‌های درآمد ثابت به دلیل ماهیتی که دارند برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز که به دنبال حداقل بازدهی هستند، انتخاب مناسبی است. برای آشنایی بیشتر با کارکرد این صندوق‌ها بهتر است مقاله ((صندوق درآمد ثابت چیست)) را مطالعه کنید.
تفاوت صندوق درآمد ثابت با سپرده‌گذاری در بانک چیست؟
سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها تفاوت‌هایی با سپرده‌گذاری در بانک دارد که در ادامه برخی از موارد آن توضیح داده می‌شود:
سود روز شمار:
سود پرداختی در صندوق‌های درآمد ثابت به صورت روزشمار است، یعنی سرمایه‌گذار در ازای هر روز سرمایه‌گذاری، سود دریافت می‌کند. در صورتی که سود پرداختی در بانک، ماه شمار است و در حساب‌های سرمایه‌گذاری کوتاه مدت فقط به کمترین مانده موجودی ماه، سود تعلق می‌گیرد.
نرخ شکست:
در حساب‌های سپرده‌گذاری بلند مدت بانکی، نرخ شکست وجود دارد، به این معنا که اگر قبل از اتمام مدت تعیین شده در قرارداد(مثلا یکسال)، سرمایه‌گذاران اقدام به برداشت سپرده‌گذاری خود کنند، سود کل دوره آنها با نرخ شکست محاسبه شده(که کمتر از سود تعیین شده است) و ما‌به‌التفاوت از حساب آنها کسر می‌شود، در صورتی که در صندوق‌های درآمد ثابت نرخ شکست وجود ندارد.
بازدهی بالاتر:
براساس نوع سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در انواع اوراق درآمد ثابت بورسی، توقع می‌رود بازدهی بالاتری را نسبت به بازدهی بانکها برای سرمایه‌گذاران خود ایجاد کنند.
انواع صندوق درآمد ثابت
افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را دارند باید اقدام به خرید واحدهای صندوق کنند. این کار در بازار سرمایه ایران به دو روش انجام می‌شود:
صندوق‌های صدور-ابطالی:
- خرید واحدهای این صندوق‌ها با عنوان صدور و فروش آنها با عنوان ابطال شناخته می‌شود.
- انجام عملیات صدور یا ابطال واحدهای این نوع از صندوق‌ها از طریق سایت صندوق یا پلتفرم‌های مربوطه انجام می‌شود. در این حالت یک قیمت صدور و یک قیمت ابطال واحدها وجود دارد که همواره قیمت ابطال از قیمت صدور واحدها کمتر است.
- قیمت ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها بر اساس خالص ارزش دارایی‌ها NAV روز و کسر هزینه‌های مربوط به معاملات تعیین می‌شود.
صندوق‌های قابل معامله (ETF)
- در این نوع از صندوق‌ها نیز سرمایه‌گذاری به معنای خرید واحدهای صندوق است، اما تفاوتی که در صندوق‌های ETF با صندوق‌های صدور-ابطالی وجود دارد، در این است که سرمایه‌گذران از سامانه معاملاتی تمام کارگزاری‌ها می‌توانند اقدام به خرید این صندوق‌ها کنند و روش آن دقیقا مانند خرید سهام است.
آیا سود صندوق درآمد ثابت به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود؟
برخی از این صندوق‌ها دارای دوره تقسیم سود هستند؛ مانند دوره ماهانه یا سه ماهه که اقدام به پرداخت مستقیم سود سرمایه‌گذاری به حساب سجامی خریداران واحدهای صندوق می‌کنند.
برخی از این صندوق‌ها نیز تقسیم سود دوره‌ای ندارند. معمولا این صندوق‌ها بازدهی سالانه بالاتری را تجربه می‌کنند، زیرا سود ایجاد شده در صندوق، مجددا سرمایه‌گذاری شده و منجر به بازدهی مرکب می‌شود و ارزش واحدهای صندوق را افزایش می‌دهد.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت چیست؟
صندوق‌های درآمد ثابت دارای مزایای قابل توجهی هستند که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز، بسیار مفید قلمداد شود که در ادامه برخ از این مزایا مطرح شده است:
ریسک پایین:
این صندوق‌ها به دلیل ماهیتی که دارند، در اوراقی سرمایه‌گذاری می‌کنند که بدون ریسک هستند یا ریسک بسیار پایینی را دارند، در نتیجه عملا ریسکی شامل حال سرمایه‌گذاران نمی‌شود.
سود ثابت:
این صندوق‌ها بر خلاف صندوق‌های سهامی می‌توانند سود ثابتی را برای سرمایه‌گذاران خود محقق کنند. افراد می‌توانند با مقایسه بازدهی این صندوق‌ها با یکدیگر، صندوقی را انتخاب کنند که بیشترین سود ثابت را محقق می‌کند.
مدیریت مناسب:
صندوق‌های درآمد ثابت براساس مجوزهایی که از سازمان بورس و اوراق بهادار کسب می‌کنند، دارای مدیریت حرفه‌ای و تخصصی هستند و از این رو می‌توانند براساس شرایط موجود، تصمیمات بهینه‌ای را برای کسب حداکثر بازدهی اتخاذ کنند.
نقدشوندگی بالا:
- به دلیل ماهیتی که این صندوق‌ها دارند، مورد استفاده بخش زیادی از سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی بازار هستند. از این رو همواره امکان خرید یا فروش واحدهای این صندوق‌ها فراهم است و نقدشوندگی بالایی دارند.
- به صورت کلی هرچه این صندوق‌ها از دارایی تحت مدیریت(AUM) بیشتری برخوردار باشند، نقدشوندگی بیشتری خواهند داشت.
عدم نیاز به صرف زمان و هزینه:
با توجه به اینکه خرید یا فروش واحدهای این صندوق‌ها یا از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها یا پنل مدیریتی خود صندوق‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود، بر خلاف افتتاح حساب در بانکها، نیاز به حضور فیزیکی و صرف زمان یا هزینه نیست.
معایب سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت چیست؟
صندوق‌های درآمد ثابت نیز مانند هر روش سرمایه‌گذاری دیگری، دارای معایبی هستند که در ادامه به مهترین آنها پرداخته می‌شود:
سود کم:
این صندوق‌ها به دلیل ماهیتی که دارند از ریسک بسیاری پایینی برخوردار هستند، در نتیجه سود پرداختی آنها به سرمایه‌گذاران در حدود نرخ سود بدون ریسک(risk free) خواهد بود که نرخ بالایی محسوب نمی‌شود.
عدم رشد همگام با تورم:
این صندوق‌ها با توجه به سودی که به سرمایه‌گذاران خود می‌دهند، در قیاس با تورم موجود در کشور همواره عقب‌تر خواهند بود. اگر سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود بالاتر از تورم هستند، باید ریسک بیشتری متحمل شوند که در این صورت می‌توانند در صندوق سهامی بورسی که مبتنی بر اوراق بهادار هستند، سرمایه‌گذاری کنند.
برای مثال صندوق سهامی اکسیر یکم فارابی از آغاز فعالیت خود بیش از ۲۴ هزار درصد بازدهی داشته است.
کلام آخر
در این مقاله تلاش شد مزایا و معایب سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت بیان شده و ضمن توضیح در مورد ماهیت این صندوق‌ها و نحوه عملکرد آنها در مورد انواع این صندوق‌ها توضیح مختصر و مفیدی ارائه شود تا سرمایه‌گذاران با شناخت نقاط ضعف و قوت این صندوق‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری آگاهانه کنند.
الهه اکبري
تاریخ : 28 - فوریه - 2024تازه با صندوق های درآمد ثابت آشنا شدم بسیار مفید بود تشکر
بانک اخبار اقتصادی
تاریخ : 28 - فوریه - 2024خوشحالیم که این مقاله براتون مفید بوده الهه جان ، مرسی از کامنت خوبتون